E.W.SAID, Orientalism (1978)
"In the only part of the Oriënt where British and French interests literally overlapped, the territory of the new hopelessly ill Ottoman Empire, the two antagonists managed their conflict with an almost perfect and characteristic consistency. Britain was in Egypt and Mesopotamia; through a series of quasi-fictional treaties with local (and powerless) chiefs it controlled the Red Sea, the Persian Gulf, and the Suez Canal, as well as most of the intervening land mass between the Mediterranean and India. France, on the other hand, seemed fated to hover over the Oriënt, descending once in a while to carry out schemes that repeated de Lesseps's succes with the canal; for the most part these schemes were railroad projects, such as the one planned across more or less British territory, the Syrian-Mesopotamian line. In addition France saw itself as the protector of Christian minorities- Maronites, Chaldeans, Nestorians. Yet, together, Britain and France were agreed in principle on the necessity, when the time came, for the partition of Asiatic Turkey " (p.220)
"...As a result of World War I, Asiatic Turkey was being surveyed by Britain and France for its dismemberment. There, laid out on a operating table for surgery, was the Sick Man of Europe, revealed in all his weakness..." (p.223).
Commentaar op "Orientalism" door Xandra Schutte, "Een sensuele maar achterlijke plek" in "De twintig boeken die ons denken veranderden (2015) :
"In Orientalism schetst Edward Said het beeld van tweeduizend jaar westerse dominantie over het Oosten. Door zich tegen de duistere, luie, irrationele en kinderlijke Oriënt af te zetten kon het heldere en volwassen Europa de eigen culturele en intellectuele superioriteit onderstrepen.
"Alleen Grieken zijn oprecht in staat om onderzoek te doen naar hun eigen Oudheid". Met deze, naar eigen zeggen absurde vergelijking, opent Bernard Lewis zijn befaamde polemiek tegen Orientalism.
Said reduceert nogal arbitrair de Oriënt tot het Midden-Oosten, en zijn Midden-Oosten tot de Arabische wereld, waarbij de Perzen, Turken en Joden terzijde zijn geschoven. Hij behandelt alleen de Engelse en Franse orientalisten en negeert de Duitse. Dat is, aldus Lewis, zoiets als de geschiedenis van de muziek of de filosofie schrijven met dezelfde omissie. Maar de Duitsers hadden ook geen koloniën in het Midden-Oosten, en dus gaat dan de these dat het wetenschappelijk vertoog de koloniale macht steunt niet op.
Het boek heeft volgens veel criticasters het slachtofferdenken in de Arabische wereld aangewakkerd; Arabieren en islamieten zijn de langdurige slachtoffers van de vertekende, racistische blik van westerlingen" (p.93, 94).