DE VLASCHAARD, groots en ireëel
"...Vader, waar zaaien we 't vlas, dees jaar ? riep hij luidop. Vermeulen deed een afwerend gebaar met den schouder en hij antwoordde op die ongelegen vraag als aan een kleinen jongen..." (p.57)
"Waar andere boeren zich tevreden stelden met iets van effenop zoals : rozezaad of tweede smete, wilde hij puike Riga, eerste smete tonnezaad hebben. Heel dien tijd en van lang her, had hij uitgezet en eindelijk 't nodige gevonden, dadelijk geschreven...zitten wachten op antwoord en nu eerst nieuws gekregen dat 't zaad uit Rusland was verzonden... Hij verwachtte het, maar 't kwam niet....Maar 't lijnzaad kwam. Een uchtend bracht de bode het gele briefje, het bericht dat de koopwaar in de statie lag.(p.69)
Legijns en Duitschave's vlaschaards waren de beste vaan de streek; Verschaeve's was nog beter. Verokens te mager. "Dat heeft hij met zijnen chemiek ! spotten de boeren. Maar Veroken liet de spotters begaan. (p.86)
"Wie kwam er nu nog in den avond ? Meteen herkende de boer den dokter die binnentrad en Vermeulen aanspreken ging. Hij was jaloers op den dokter die eerder met den toestand van zijn zoon zou bekend geraken dan hij zelf. Maar de dokter bleef kalm, beraden : Vermeulen, zegde de oude heer, uw zoon is in gevaar, de vrouw heeft hem doen berechten en ze heeft wel gedaan; de hersenen zijn geraakt :ik zal beginnen met aderlating, en er moet voor ijs gezorgd worden om op zijn hoofd. Zend iemand om lijklakens en plaats er drie van achter in den hals..."
"...dat hij zelf met den poot in 't graf stond en er zijn zoon in gestoten had, omdat hij jaloers was op den jongen kerel !" (p.240, 241).
Dit verhaal speelt zich af ten vroegste rond 1870 : pas dan was er een treinverbinding tussen Riga in Letland,dat toen tot Rusland behoorde, en België. Jammer genoeg vermeldt Streuvels niet in welke stad of dorp de "statie" zich bevond, waar het vlaszaad per trein was aangekomen.
In de Duitse film, gedraaid in 1942 met Duitse acteurs, komt het vlaszaad niet langer uit Rusland, dat door het Nazi-regime toen als een barbaars land werd bestempeld. Het komt uit de Oekraïne, een gebied waar het Rijk positiever tegenover stond.
Chemische meststoffen waren pas vanaf 1860 beschikbaar.
Vermeulen heeft zijn zoon zo goed als doodgeslagen : de dokter stelt vast dat de hersenen geraakt zijn en vraagt lijklakens te halen. Vermeulen beseft dat "hij zijn zoon in het graf gestoten had".
Louis werd neergeslagen in het bijzijn van tientallen getuigen, zijn vader was de moordenaar.
België was rond 1870 een rechtsstaat, met scheiding der machten, een goed ontwikkelde politiemacht en onpartijdige rechtbanken.
Streuvels' verhaal is niet realistisch : boer Vermeulen moest worden op staande voet gearresteerd en opgesloten in afwachting van een proces voor het hof van assisen.